دیابت نوع دو یا مرض قند!
دیابت نوع ۲ که زمانی دیابت غیر وابسته به انسولین یا دیابت بزرگسالان نامیده می شد، شایع ترین شکل دیابت است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی شیوع دیابت در بزرگسالان جهان ۸/۸٪ است که از این حدود ۹۰٪ آن دیابت نوع ۲ می باشد، همچنین نرخ شیوع جنسیتی آن بطور متوسط در زنان و مردان یکسان است. خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ معمولا با بالا رفتن سن افزایش می یابد. انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند افرادی که سایر عوامل ریسک ابتلا به این بیماری را ندارند نیز، باید از ۴۵ سالگی به بعد آزمایشات مربوطه را انجام دهند.بر خلاف افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ ، افراد دیابتیک نوع ۲ انسولین تولید می کنند، اما کافی نیست، یا بدن آنها انسولین را نمی شناسد و آن طور که باید از آن استفاده نمی کند. این عمل مقاومت به انسولین نامیده می شود. وقتی که انسولین کافی وجود ندارد یا درست استفاده نمی شود، قند نمی تواند وارد سلول ها شود تا برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. قند در خون انباشته می شود و سلول ها کار خود را خوب انجام نمی دهند.
سایر مشکلات مرتبط با ازدیاد قند خون:
- کم آبی. تجمع قند در خون می تواند باعث پر ادراری شود. هنگامی که کلیه ها قند را از طریق ادرار دفع می کنند، مقدار زیادی آب نیز از دست می رود و موجب کم آبی بدن می شود.
- کمای دیابتی غیر کتونی هیپراسمولار. وقتی فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ آب کافی نمی نوشد این عارضه ممکن است زندگی او را به خطر بیندازد.
- آسیب به بدن. با گذشت زمان، سطوح بالای قند خون ممکن است به اعصاب و عروق خونی چشم، کلیه ها و قلب آسیب برساند و فرد را در معرض خطر سخت شدن شریان های بزرگ (تصلب شرایین) قرار دهد که می تواند باعث حمله قلبی یا سکته شود.
چه کسانی به دیابت نوع ۲ مبتلا می شوند؟
هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود ولی این افراد بیشتر در معرض خطر می باشند:
- افراد چاق یا دارای اضافه وزن
- افراد مبتلا به سندروم متابولیک (مجموعه ای از اشکالات شامل کلسترول و تری گلیسرید بالا، LDL(کلسترول بد) بالا، HDL(کلسترول خوب) پایین و فشار خون بالا)
- افرادی که رژیم غذایی سرشار از قند و کربوهیدرات های تصفیه شده با فیبر کم مصرف می کنند.
- در بین سیاهپوستان، اسپانیایی ها و سرخپوستان آمریکا این بیماری شایع تر است که نشان از تاثیر نژاد در ابتلا به این بیماری دارد.
- با بالا رفتن سن نیز خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر می شود.
علائم دیابت نوع ۲:
- تشنگی زیاد
- گرسنگی بیشتر(بخصوص بعد از غذا خوردن) و در نتیجه پرخوری
- حالت تهوع و استفراغ گاه به گاه
- تکرر ادرار
- خستگی و ضعف
- تاری دید
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها و پاها
- عفونت های مکرر پوست و یا مجاری ادراری
تشخیص دیابت نوع ۲ با در خواست پزشک برای انجام آزمایش خون و ادرار انجام می شود که میزان قند خون و وجود قند یا کتون در ادرار را مشخص کند، زیرا این بیماری خاموش ممکن است مدت ها در بدن شخص وجود داشته باشد اما علائمی از خود بروز نداده باشد. در هنگامانجام این آزمایشات شخص باید ناشتا باشد(حداقل ۱۲ ساعت).در صورتی که میزان قند خون ناشتا یا HbA1c در حد بالای نرمال باشد انجام آزمایش تحمل قند ۷۵ گرمی نیز توصیه می شود. جالب است بدانید که تا قبل از قرن ۱۹ روش مناسبی برای تشخیص افراد دیابتی وجود نداشت. برای این کار ادرار افراد مشکوک به دیابت توسط کسانی که ادرار را می نوشیدند تست می شد تا از مزه شیرین ادرار به وجود این بیماری پی ببرند. به همین علت به آن دیابت شیرین نیز گفته می شود.
عوارض دیابت نوع ۲
اگر بیماری دیابت شما بخوبی کنترل نشود ممکن است دچار عوارض جدی و خطرناک شوید. از جمله:
-
رتینوپاتی. با گذشت زمان افراد مبتلا به دیابت به نوعی از مشکلات چشمی دچار می شوند. کنترل نه تنها قند، بلکه فشار خون و کلسترول نیز برای جلوگیری از بدتر شدن بیماری های چشمی بسیار مهم هستند.
-
آسیب کلیوی. هر چه مدت طولانی تری دیابت داشته باشید، خطر بروز بیماری های کلیوی بیشتر خواهد بود. این عارضه ریسک ابتلا به بیماری های جدی مانند نارسایی کلیوی و بیماری قلبی را به همراه دارد.
-
گردش خون ضعیف و آسیب عصبی. آسیب به اعصاب و سفت شدن رگ ها منجر به بی حسی و گردش خون ضعیف در پاها می شود. این عمل می تواند با عفونت های بیشتر همراه باشد و بهبود زخم ها را به تاخیر اندازد و گاه بطور قابل توجهی خطر قطع عضو را افزایش دهد. آسیب به اعصاب همچنین ممکن است منجر به مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال شود.
چطور از دیابت پیشگیری کنیم؟
مطالعات متعددی نشان می دهد که ۹۰٪ از موارد دیابت نوع ۲ را می توان به سادگی از طریق یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی کافی پیشگیری کرد یا بطور قابل توجهی ابتلا به آن را به تاخیر انداخت. در تحقیقی مشخص شد ، در افرادی که برنامه ورزشی منظم و رژیم غذایی مناسب برای کاهش وزن را دنبال می کردند- کاهش وزن بطور متوسط ۶ تا ۷ کیلوگرم- تا ۵۸٪ خطر ابتلا به دیابت کاهش یافت. افرادی که در گروه ۶۰ سال به بالا بودند، خطر ابتلای آنان تا ۷۱٪ کاهش نشان داد و اینها افرادی بودند که قبلا در معرض خطر ابتلای به دیابت نوع ۲ بودند.
درمان دیابت ; تشخیص دیابت پایان دنیا نیست
در برخی موارد تغییر سبک زندگی (Life style) می تواند بیماری را کاملا تحت کنترل نگهدارد با این حال بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیاز به مصرف داروهای خوراکی یا تزریقی برای کاهش سطح قند خون دارند. اگر داروهای خوراکی به تنهایی مؤثر نبودند، پزشکان استفاده از انسولین را نیز تجویز می کنند. امروزه استفاده از انسولین ها راحت تر و آسان تر شده است و هر روز داروهای جدیدی (خوراکی، انسولینی و غیر انسولینی) با تایید FDA وارد چرخه درمان می شوند. در حالیکه نحوه درمان در مقایسه با قبل بسیار بهبود یافته است، اما دیابت نوع ۲ هم چنان همراه با پیشگیری و مراقبت ، بهتر کنترل می شود. متخصصان می گویند یک رژیم غذایی سالم شامل غلات کامل( حاوی فیبر زیاد) ، میوه ها و سبزیجات و پرهیز از شکر و کربوهیدرات تصفیه شده به همراه فعالیت بدنی کافی در پیشگیری از دیابت کمک خوبی خواهد بود.
«با دیابت خوب زندگی کنیم»
برای مطالعه در خصوص مکمل های دیابت پیشنهاد می کنیم که مقاله
مـکـمـل پـپـتـیدی خـوراکی پـروجـی اسـتـرول
را مطالعه کنید.
ویرایش مقاله
دکتر علی سعادت پژوه